Seminarium naukowe projektu “Świadectwa wojny”

15 05 2025

19.05.2025, 18:00, zoom (CEST)

Metodologiczne i etyczne wyzwania w badaniach migracji przymusowej – etnografia wzajemna i oparta o współpracy w doświadczeniu badawczym romsko-nieromskiego zespołu badawczego

Seminarium naukowe projektu „Świadectwa wojny”

Rozmowa z Kamilą Fiałkowską, Moniką Szewczyk oraz Ignacym Jóźwiakiem z Ośrodka Badań nad Migracjami UW

W wystąpieniu przedstawimy refleksje nad dotychczasowymi doświadczeniami badawczymi romsko-nieromskiego zespołu w badaniach nad migracjami przymusowymi z Ukrainy do Polski, który jest zaangażowany badawczo i aktywistycznie we wspieranie ukraińskich Romów w Polsce. W tym kontekście zastanawiamy się nad potencjałem etnografii wzajemnej oraz etnografii opartej na współpracy w przełamywaniu istniejących ograniczeń związanych z badaniami realizowanymi w klasycznym paradygmacie, któremu często zarzuca się uciszanie lub umniejszanie wiedzy społeczności marginalizowanych bądź ich instrumentalizowanie poprzez ekstrakcję wiedzy. Etnografia oparta na współpracy (collaborative ethnography) oraz etnografia wzajemna (reciprocal ethnography) pozwalają na włączenie uczestników w proces badawczy, przy jednoczesnym konsultowaniu z nimi kwestii etycznych, odpowiedzialności oraz konstruowania narracji. Pozwala to rzucić nowe światło na relacje między uczestnikami badania a badaczami, wydobyć różnorodne upozycjonowania zarówno członków zespołu, jak i różnorodnych uczestników badania, a także wskazać etycznie wrażliwe momenty podczas realizacji badań. Jako badaczki/cze romskie i nieromskie nasze podejście metodologiczno-etyczne wynika z krytycznej postawy wobec dotychczasowej produkcji wiedzy o społecznościach romskich, która w dużej mierze była tworzona bez aktywnego uczestnictwa Romów, w znaczeniu współpracy, współuczestnictwa w dyskusji, kontestacji i negocjowania znaczeń. W świetle toczącej się w Ukrainie wojny i wyjątkowo wrażliwej sytuacji ukraińskich Romów migrantów przymusowych, jak również w obliczu doświadczeń badawczych dotyczących migracji polskich Romów, to podejście i decyzje metodologiczno-etyczne w naszym przekonaniu pozwalają na dążenie w stronę epistemicznej sprawiedliwości w badaniach migracji przymusowych grup marginalizowanych.

Uczestnicy:

Kamila Fiałkowska: badaczka migracji w Ośrodku Badań nad Migracjami UW, brała udział w kilku projektach badawczych dotyczących migracji polskich Romów. Jej praca ma na celu pogłębienie zrozumienia powiązań między płcią, pochodzeniem etnicznym i dynamiką migracji. Kierowniczka projektu ROCIT, w ramach którego interesuje się przede wszystkim nierównościami związanymi z doświadczeniami Romów w zakresie obywatelstwa w kontekście przymusowej migracji.

Ignacy Jóźwiak – socjolog i antropolog społeczny, badacz w Ośrodku Badań nad Migracjami UW. Interesuje się zjawiskami transnarodowości, translokalności oraz pozycją migrantów na rynkach pracy w krajach docelowych. Różnorodność kulturowa od dawna stanowi ważny kontekst jego badań terenowych w społecznościach lokalnych regionu Zakarpacia w Ukrainie. Zaangażowany w badania migracji polskich Romów w latach 2019-2023. W ramach projektu ROCIT koncentruje  się na sytuacji Romów wśród osób wewnętrznie przemieszczonych w Ukrainie.

Monika Szewczyk – badaczka w Ośrodku Badań nad Migracjami UW oraz doktorantka w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Badaczka i działaczka w obszarze historii mówionej, kultury romskiej i języka, jako nośnika niematerialnego dziedzictwa kulturowego Romów Karpackich. Jej zainteresowania badawcze obejmują migrację Romów, kwestie mniejszości narodowych i etnicznych oraz rolę historii mówionej w polityce tożsamości. W ramach projektu ROCIT szczególnie interesuje ją potencjał historii mówionej w dokumentowaniu doświadczeń przymusowej migracji ukraińskich Romów oraz mobilizacji Romów w Polsce.

Prowadzenie: Anna Wylegała, kierowniczka projektu “Świadectwa wojny/ U-CORE” w Polsce.

Seminarium odbywać się będzie w j. polskim.

Prosimy o rejestrację pod adresem: publicrelations@ifispan.edu.pl. Otrzymają Państwo link do spotkania na zoom mailem.